Giáo dục Nhật bản được phân chia rõ theo từng cấp bậc học và độ tuổi như sau:

Tại Nhật Bản đối với trẻ em đủ tuổi đi học thì các cơ quan nhà nước chủ động liên hệ thông báo đến từng gia đình sẽ tiến hành làm thủ tục như khám sức khỏe, cung cấp sách vở,….chuẩn bị vào nhập học.
Tổng quát
Đối với mỗi học sinh Nhật Bản là 6 năm học tiểu học, 3 năm học Trung học cơ sở và 3 năm học Phổ thông trung học.
• Ở Nhật Bản vào ngày 1 tháng 4 hàng năm là ngày nhập học bậc tiểu học khi các bé mẫu giáo tròn 6 tuổi.
• Một năm học ở Nhật Bản bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 3 năm sau.
• Đối với 1 bộ phận khối tiểu học, trung học cơ sở và phổ thông trung học của trường Quốc lập sẵn sàng cho thể chế nhận người nước ngoài hay các học sinh du học về nước thì hãy liên lạc cho Ủy ban nhân dân ở địa phương đó khi cần thiết.
• Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học, tuỳ thuộc vào nguyện vọng mà các em học tiếp lên Đại học, Cao đẳng hay là đi làm.
• Ngoài các trường: Tiểu học, Trung học cơ sở, Phổ thông trung học, Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng, Đại học, Cao học quốc lập thì cũng có cả khối các trường do tỉnh lập, dân lập.
• Nếu khuyết tật hay vì sức khoẻ hạn chế mà không thể theo học các trường thông thường thì các trường học dạy nghề theo kiểu vừa học vừa làm cũng có.

Bậc Tiểu học và Trung học cở sở:

Bậc Tiểu học và Trung học là giáo dục bắt buộc nên những gia đình có con em mang quốc tịch Nhật bản, đủ tuổi đi học sẽ nhận được thông báo từ cơ quan nhà nước quản lý trên địa bàn sinh sống và tiến hành các thủ tục như khám sức khỏe…v.v. để chuẩn bị cho việc nhập học. Tuy nhiên đối với người nước ngoài do không phải là giáo dục bắt buộc nên hình thức thông báo nhập học cũng không giống với người Nhât. Nhưng nếu muốn theo học các trường quốc lập thì cần phải có đơn xin nhập học. Đơn xin nhập học sau khi nộp sẽ được thông báo lại sớm trước khi nhập học và đối tượng xin học phải tiến hành các thủ tục đăng kí như là giấy chứng nhận đăng kí của người nước ngoài (của con em mình), giấy thông báo nhập học và mang đến trụ sở hành chính của thành phố, quận, huyện sở tại. Với trường hợp nhập học tại trường do tỉnh lập thì không mất học phí nhưng phải mất tiền ăn. Hầu hết khi học trong các trường Tiểu học và Trung học cơ sở Quốc lập thì có thể học Đại học mà không cần thi tuyển đầu vào. Trường hợp công dân trên 16 tuổi chưa có quốc tịch Nhật Bản hoặc người lao động học bổ túc trung học vào buổi tối cũng có thể học đại học. Đối với những người không thể tốt nghiệp Tiểu học hay Trung học ở nước mình cũng có thể học Đại học. Hoàn toàn không cần lo lắng về học phí hay trình độ học vấn.

Bậc THPT, Cao đẳng, Đại học:

Sau khi tốt nghiệp THCS bạn có thể học tiếp lên PTTH (Cấp 3) hay trường trung học chuyên nghiệp (trường nghề). Tuy nhiên vì không phải là giáo dục bắt buộc, nếu muốn học tiếp lên thì phải đăng kí dự tuyển. Trường PTTH học trong 3 năm (đối với hình thức học bán thời gian hay học từ xa phải mất trên 3 năm).

Dưới đây là một vài hình thức học.
• Phổ thông trung học
• Trung học dạy các kĩ năng chuyên môn để đi làm trong các môi trường đặc biệt như trường Trung học Nông nghiệp, Trung học công nghiệp, Trung học thương mại.
• Trường Trung học chuyên nghiệp (trường trung cấp dạy nghề). Chương trình học này gọi là Trung học chuyên nghiệp kéo dài 5 năm, học chuyên sâu hơn về chuyên môn. Một số ngành học thuộc lĩnh vực chuyên môn như là công nghiệp, điện từ, hàng hải. Tuy nhiên ở Tokyo không có chuyên ngành điện từ. Học viên sau khi tốt nghiệp thì có thể đi làm và tiếp tục học là liên thông lên Đại học.
• Trường trung học bán thời gian và trung học từ xa. Trong trường hợp nhưng người đang đi làm muốn học trung học vào giờ nghỉ trưa có thể tham gia học trung học bán thời gian hay buổi tối có thể tham gia học từ xa tại nhà. Do có thể lựa chọn thời gian học cho phù hợp nên những người không đăng kí học hoặc đang học giữa chừng cũng có thể tiếp tục học bình thường.
• Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học thì vẫn có tư cách dự thi Cao đẳng hay Đại học.
• Dù không tốt nghiệp Phổ thông trung học nếu tham dự thi kỳ thi xác nhận trình độ Phổ thông trung học thì cũng có thể đủ tư cách dự thi Cao đẳng hoặc Đại học.
• Trường Cao đẳng học trong 2 đến 3 năm còn Đại học là học 4 đến 6 năm. Sau khi tốt nghiệp trường Trung cấp nghề thì có thể học liên thông lên Đại học trong 3 năm.
• Ngoài ra, sau khi tốt nghiệp Đại học cũng có thể học lên Cao học nếu muốn học nâng cao về chuyên môn. Thời gian học Cao học là 2 năm (Trình độ Thạc sĩ).

Độ tuổi đi học tại Nhật Bản:

So sánh giáo dục giữa Việt Nam và Nhật Bản:

>> Xem thêm : du học Nhật bản

quang dinh