Tìm hiểu thông tin đi du học và làm thế nào có thể kết hợp với con mình để có được sự đầu tư hiệu quả cho việc du học là điều không dễ dàng gì với đa số các phụ huynh hiện nay. Sau đây Công ty Hiền Quang sẽ giới thiệu bài viết hữu ích của chị Ngô Thanh Giang – Chuyên viên tư vấn của Công Ty Hiền Quang nói về "Định hướng và những lời khuyên hữu ích dành cho Phụ huynh sẽ và đang có con đi du học".

Phần 1: Tìm hiểu và Định hướng du học cho con
Tôi chắc chắn rằng, nhiều phụ huynh đã đầu tư khoản chi phí không nhỏ cho việc này. Làm thế nào để khoản chi phí này trở nên hiệu quả và thành công hơn? Nhiều năm làm việc trong lĩnh vực tư vấn du học, tôi từng gặp qua rất nhiều phụ huynh và học sinh; Họ bắt đầu con đường xây dựng kế hoạch du học và tìm hiểu thông tin rất khác nhau. Trong số họ có những người thành công và rất hài lòng với những gì họ đã làm cho con mình, nhưng cũng có không ít phụ huynh đã không đạt được nguyện vọng của mình và họ đã thực sự thất bại. Ở đây, tôi chỉ muốn đề cập đến những yếu tố dẫn đến sự thất bại này:
- Không hiểu hết nguyện vọng của các Cháu (điển hình như: Con không thích đi du học nhưng vẫn cố gắng ép đi du học hoặc tự chọn nước du học mà phụ huynh thích chứ không phải con mình thích; tự chọn ngành học cho con mà không tham khảo ngành mà con mình muốn học hoặc năng lực học tập của con mình có đủ khả năng đáp ứng được hay không….)
- Tìm hiểu thông tin dựa vào sự truyền miệng (có những phụ huynh thậm chí không biết con mình học ở trường nào, chỉ biết là đi nước nào đó mà thôi).
- Chưa chuẩn bị tốt trình độ ngoại ngữ (các học sinh không có trình độ ngoại ngữ tốt sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình học và các ứng xử trong cuộc sống, dẫn đến chán nản không muốn học tiếp)
- Chưa tìm đúng các nhân viên tư vấn có tâm huyết và hiểu biết về giáo dục quốc tế (các nhân viên tư vấn chỉ tư vấn thông tin chung chung và không có kinh nghiệm, dẫn đến sự lựa chọn trường và chương trình không phù hợp)
- Không sâu sắc và hỗ trợ các cháu trong thời gian du học (phụ huynh thường nghĩ đơn giản về việc đi du học, chưa đặt vào vị trí của du học sinh để hỗ trợ tinh thần và chia sẽ tình cảm cho các cháu).

Trước khi bắt đầu kế hoạch tìm hiểu thông tin du học, tôi khuyên các phụ huynh hãy ngồi lại cùng trao đổi và thảo luận với con mình những điều sau:

- Hãy nói cho các cháu biết ý định cho con đi du học của anh (chị) và để ý xem các cháu có thích đi du học hay không?
- Hãy chia sẽ vì sao anh (chị) mong muốn cháu đi du học? Định hướng rõ tương lai sẽ giúp các cháu nhiệt huyết theo đuổi lý tưởng của mình hơn.
Đất nước nào mà các cháu sẽ lựa chọn, vì sao?
- Định hướng của anh (chị) về đất nước sẽ gửi cháu đi du học? nên cho các cháu biết vì sao?
- Hãy cho cháu biết cuộc sống đi du học sẽ như thế nào bằng cách anh (chị) hãy tham khảo và cho cháu thấy những khó khăn mà cháu sẽ phải đối mặt trước khi đi du học?
- Cho cháu gặp những người đã đi du học để hiểu và hình dung cuộc sống du học được rõ nét hơn.
- Hãy nói cho cháu biết 1 kế hoạch cụ thể về chi phí mà cháu sẽ có được khi đi du học?
- Hãy hỏi cháu về khả năng ngoại ngữ và chuẩn bị đầu tư cho việc học ngoại ngữ như thế nào?
- Hãy cùng Cháu tham gia những buổi hội thảo của các trường hoặc những buổi Tư vấn trước khi lên đường để đi du học.

Những câu hỏi nên đưa ra khi tìm hiểu Trường cho con
Dưới đây là một số điều mà phụ huynh nên làm khi tìm hiểu thông tin cho các cháu:
Tên trường sẽ cho con đi du học là gì? (tôi khuyến khích các phụ huynh hãy đọc kỹ và nhớ tên trường một cách chính xác - đây cũng sẽ là một trong những lý do mà một số Đại sứ quán dùng để xem xét thêm nếu phụ huynh biết con mình sẽ học ở trường học nào?)
Trường thành lập năm nào?
Trường thuộc loại tư thục hay công lập?
Trường thuộc dạng nội trú hay bán trú? Cách thức ở như thế nào?
Trường nằm ở vị trí nào? Sự thuận tiện về giao thông ra sao?
Tổng số học sinh của trường là bao nhiêu?
Có thành tích gì nổi bật hay không?
Có đào tạo khóa học tiếng Nhật trước khi vào học khóa học chính hay không?
Bao nhiêu học sinh/1 lớp học (dành cho học sinh học PTTH)?
Tỉ lệ học sinh quốc tế và học sinh Việt Nam là bao nhiêu?
Trường có tỉ lệ các học sinh vào Đại học là bao nhiêu?
Chuyên ngành nổi bật của trường Đại học này?
Tỉ lệ học sinh có việc làm sau khi tốt nghiệp hoặc bằng cấp của trường có giá trị như thế nào?
Yêu cầu đầu vào?
Học bổng và các ưu đãi khác?
Học phí bao nhiêu? Học phí này tính theo 1 năm học hay theo học kỳ? Học phí sau khi vào học sẽ  đóng theo học kỳ hay đóng theo năm? Mỗi năm, dự kiến tăng học phí ước tính khoảng bao nhiêu? (Chỉ là học phí đúng nghĩa, không bao gồm các khoản chi phí phát sinh khác)
Chi phí cộng thêm là những phí gì? Ví dụ: phí sách vở, tài liệu, phí tham gia các hoạt động xã hội, bảo hiểm…
Ước tính chi phí sinh hoạt cụ thể? (tiền ăn, tiền thuê nhà, tiền vé đi lại, tiền điện thoại, tiền điện + nước, … )

Hãy xin một số thông tin liên hệ với các du học sinh đã đi học từ trường này, tranh thủ thời gian để nói chuyện về cách học và thông tin về trường với các học sinh đó. Vẫn biết, các công ty tư vấn hay trường học có thể nhờ học sinh này nói tốt về trường của họ, nhưng ít ra anh (chị) cũng có được một vài bằng chứng sống về trường đó, để có được sự nhận xét khách quan hơn.
Tìm hiểu và lựa chọn những công ty tư vấn du học uy tín, đặc biệt họ sẽ không chỉ là nơi hỗ trợ thông tin ngay từ khi chuẩn bị đi du học, mà sẽ hỗ trợ giúp gia đình anh (chị) ngay cả trong quá trình các cháu đang học tại trường.
Điều quan trọng nữa là: hãy hỏi công ty tư vấn có thu phí dịch vụ hay sẽ làm miễn phí cho bạn.

Lưu ý: Chi phí bước đầu để chuẩn bị một bộ hồ sơ du học
Phí Đưa đón sân bay
Phí đăng ký nhập học (cũng nên lưu ý một số trường miễn giảm phí này cho sinh viên)
Phí bảo hiểm
Các chi phí xin visa
Chi phí vé máy bay
Phí tìm kiếm chỗ ở
Phí khám sức khỏe
Và các chi phí khác như dịch vụ ngân hàng, mua đồ dùng trước khi đi…

Với chương trình du học Nhật Bản Vừa Học Vừa Làm du học sinh Du Học Nhật hoàn toàn có thể Vừa đi Học Vừa đi Làm thêm nhận mức lương từ 1.200 – 2.000 USD tương đương 25.000.000 – 42.000.000 triệu đồng/ 1 tháng nhằm tự mình trang trải học phí cũng như các chi phí rất đắt đỏ tại một trong những quốc gia có đời sống cao bậc nhất tại Châu Á mà không cần phải nhờ đến nguồn tài chính của cha mẹ hoặc người bảo trợ tài chính tại Việt Nam.

Có một sự thật là không phải sinh viên du học sinh du học Nhật nào cũng có thể xin được học bổng du học Nhật Bản vì yêu cầu của các loại học bổng này khá cao so với trình độ và năng lực của mỗi cá nhân và thường chỉ có những học sinh có học lực từ loại khá giỏi trở lên mới mơ ước vươn tới các suất học bổng du học Nhật Bản. Tuy nhiên cơ hội hoàn tất chương trình Du học Nhật mở ra cơ hội bình đẳng cho tất cả sinh viên du học sinh không phân biệt trình độ và đó là chìa khóa dẫn đến thành công cuối cùng – tấm bằng quốc tế Du học Nhật Bản được công nhận trên toàn thế giới.

Ngoại trừ một số ít may mắn sinh ra trong gia đình “có điều kiện”, đa số du học sinh Việt Nam khi đặt chân đến xứ người, nhất là một nước phát triển như Nhật Bản, đều phải đối mặt với gánh nặng “cơm áo gạo tiền”. Chi phí đắt đỏ luôn là nỗi lo thường trực khi mà nguồn chu cấp chính trong những ngày đầu vẫn chỉ là gia đình hoặc những đồng học bổng du học Nhật ít ỏi. Nhưng cũng chính trong cái khó ấy, sự lanh lẹ, thích nghi cao của các du học sinh Việt Nam càng được bộc lộ rõ và chương trình Du Học Nhật Bản Vừa Học Vừa Làm đã đến như một vị cứu tinh không thể tốt hơn dành cho sinh viên Việt Nam trên con đường hoàn thành việc học tập tại một trong những nước phát triển bậc nhất tại Châu Á và thế giới.

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao du học Nhật Bản lại được nhiều bạn trẻ lựa chọn đến vậy chưa?

1. Môi trường du học tuyệt vời
Tại Nhật, số lượng các trường Đại học, Đại học ngắn hạn, trung học chuyên nghiệp là nhiều nhất trong các quốc gia nổi tiếng về giáo dục tại châu Á. Có thể nói, đây là đất nước mà về mặt học vấn, số lượng các môn học vừa phong phú, người ta vừa có thể học bất cứ môn nào mình muốn học. Những cơ quan hỗ trợ học tập như thư viện không chỉ có tại trường mà còn có trong thành phố. Những cơ quan này được tập trung lại nhằm đáp ứng nguyện vọng của những học sinh ham học.
Ngoài ra, những cơ quan hỗ trợ du học sinh cũng có không ít. Họ thường xuyên giúp đỡ các du học sinh trên nhiều mặt như sinh hoạt hay giúp đỡ tìm việc làm thêm.

2. Giao lưu quốc tế
Những du học sinh học tại các trường dạy tiếng Nhật hoặc Đại học thì mang nhiều quốc tịch khác nhau. Những du học sinh này không chỉ là những người châu Á như người Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan … mà những du học sinh đến từ các nước châu Âu Mỹ như: Úc, Mỹ, … cũng có không ít. Bên cạnh đó, việc sử dụng tiếng Nhật để giao lưu với nhau là việc thông thường. Như vậy, bạn vừa có thể ở Nhật, vừa có hội hướng đến thế giới rộng lớn.
Ngoài ra, trong số những người bạn đó, trong tương lai, bạn cũng có thể kết bạn với những người tri kỉ cho cuộc đời. Việc giao kết bạn bè như thế, có lẽ sẽ làm phong phú thêm cho cuộc sống của bạn.

3. Hiện đại và truyền thống
Nhật Bản không chỉ là một nước tiên tiến trên thế giới mà còn là một đất nước luôn cẩn thận giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống. Thông qua việc sinh hoạt tại Nhật, bạn sẽ được tiếp cận không chỉ những máy móc, dụng cụ mới nhất như điện thoại di động, sản phẩm điện tử, xe hơi … mà còn trải nghiệm được xã hội thông tin là xã hội như thế nào. Những tri thức và kinh nghiệm đó, khi bạn trở về nước chắc chắn sẽ trở thành những chỉ dẫn trong kinh doanh cho bạn.
Ngoài ra, khi nhìn những vật mang tính đặc trưng truyền thống tại các chùa chiền hoặc đền thờ, chắc chắn các bạn cũng sẽ thêm hứng thú với thiên nhiên Nhật Bản. Những nét văn hóa như Trà đạo, Hoa đạo, Bonsai cùng những môn thể thao như Nhu đạo, Karate, Sumo, Bóng chày là những thứ mà không ít những du học sinh nói rằng “Khi đến Nhật rồi thì tôi cảm thấy rất thích”.
Những món ăn Nhật như Sushi hoặc súp Miso cũng đều được nói như thế. Việc bạn cảm thấy hứng thú với những điều mới lạ và tích cực tham gia thử như đi tham quan đền chùa hoặc chơi thể thao cùng với việc học là những việc hoàn toàn có thể tại Nhật.

4. Thời tiết
Có lẽ những có không ít những quốc gia có bốn mùa phân biệt rõ ràng xuân, hạ, thu, đông như Nhật Bản. Ở đây cũng có những biến đổi thời tiết của tự nhiên như việc bạn có thể đi tắm biển vào mùa hè và trượt tuyết khi tuyết rơi mùa đông. Và ở đây cũng có những trải nghiệm tuyệt vời như những kì thi gian khổ lúc mùa đông lạnh giá hay việc nhập học vào mùa xuân ấm áp khi hoa anh đào nở rộ … mà nếu không thử qua thì bạn không thể nào hiểu được.

5. Học bổng
Đối với những học sinh đang học tại các trường Nhật ngữ và các trường chuyên môn thì hiện tại học bổng không nhiều lắm, nhưng ở cấp độ Đại học và Cao học thì có thể nói là có nhiều hơn. Các loại học bổng rất phong phú, từ học bổng của Nhà nước đến những học bổng của cá nhân. Tại các trường đại học tư hoặc trường chuyên môn cũng có nhiều chế độ như học bổng hoặc miễn giảm học phí.
Nếu bạn có thể vào được các trường Đại học quốc lập hoặc công lập thì cũng có nhiều trường hợp học phí được miễn giảm một nửa hoặc toàn phần, hoặc hơn thế cũng không ít trường hợp nhận được thêm học bổng.
Tuy nhiên, những học bổng như học bổng cá nhân hoặc do Đại học chỉ định thì ngày càng ít, hoặc nếu không phải là học sinh của tường Đại học nổi tiếng thì không nhận được học bổng.
Có nghĩa là có thể nói rằng với những người ưu tú và nghiêm túc thì nên tập trung tất cả cho học tập mà không đi làm thêm để được nhận học bổng.

6. Giao tiếp với người Nhật
Tuy có nhiều lưu học sinh cho rằng khó kết bạn với người Nhật, nhưng ở Nhật có rất nhiều người nghĩ rằng muốn thử dạy tiếng Nhật cho lưu học sinh hoặc muốn giao lưu với họ.
Hầu hết họ đều là những tình nguyện viên. Những trung tâm giao lưu, tìm kiếm những đoàn thể nói trên rồi liên lạc với họ thì bạn sẽ làm quen được với những người Nhật. Người Nhật cũng giống người Việt Nam, thường hay xấu hổ nên khó có thể ngay lập tức trở nên thân thiết được. Tuy nhiên sau vài tháng đi lại với nhau, có thể mở lòng được với nhau thì các bạn sẽ trở nên thân thiết. Dù căn bản là bạn phải giữ đúng lễ nghi và thông cảm lẫn nhau nhưng tôi nghĩ những người bạn Nhật sẽ trở thành những người bạn quí giá của bạn.
Cuối cùng, tuy chưa nói được rõ ràng lắm, nhưng tôi cũng rất hân hạnh giới thiệu đến các bạn một nét nào đó của sự hấp dẫn khi du học Nhật Bản. Bản chất của việc du học chẳng phải là thứ không thể thay thế được trong cuộc sống của bạn hay sao?

Khó khăn lớn nhất phải kể đến đối với du học Nhật Bản, một nơi đắt đỏ nhất thế giới là chi phí cao. Những sinh viên nhận được học bổng trọn gói trước khi du học thì có thể yên tâm do mức học bổng của chính phủ Nhật hay các tổ chức tư nhân nói chung đều bao gồm học phí và sinh hoạt phí ở mức có thể đủ để trang trải cho một cuộc sống tương đối đầy đủ. Tuy nhiên, những sinh viên du học tự túc mà không nhận được sự hỗ trợ kinh tế nào sẽ phải xây dựng một kế hoạch tài chính cụ thể để có thể theo học đến cùng. Cần nghiên cứu kỹ học phí, sinh hoạt phí tốn bao nhiêu, tránh lập kế hoạch với lối suy nghĩ đơn giản là sẽ lấy học bổng hay tìm việc làm thêm ở nơi du học để trang trải mọi chi phí.
Học phí của các trường Đại học Quốc lập không phân biệt theo ngành học, do Chính phủ quy định và bằng 60% mức học phí trung bình của các trường tư lập. Tại các trường tư lập, mức học phí rất khác nhau theo trường và ngành học. Ngoài tiền học phí, trong năm đầu tiên, sinh viên còn phải trả một khoản tiền nhập học trung bình vào khoảng 280.000 yên.

Học phí của các trường Trung cấp rất khác nhau, tùy theo ngành học. Nhìn chung, không có sự khác biệt quá lớn với các trường Đại học. Tại các trường Tư lập, mức chi phí cho năm thứ nhất từ 981.000 yên (ngành gia chánh) đến 1.388.400 yên (ngành Kỹ thuật, Y tế). Học phí tại trường tiếng Nhật cũng dao động trong một biên độ khá lớn như sau.

Chi phí sinh hoạt tại các thành phố lớn như Tokyo, Osaka là rất cao trong khi tại các địa phương có thể thấp hơn và cuộc sống cũng thoải mái hơn. Ngoài những chi phí này, nếu bạn phải tự lo toàn bộ sinh hoạt, chi phí để ổn định cuộc sống ban đầu tại Tokyo bao gồm thuê nhà, mua sắm nội thất… là khoảng 100.000 yên. Con số trung bình phản ánh mức độ đắt đỏ của sinh hoạt tại Nhật Bản, nhưng cũng không phải không có cách tiết kiệm. Vấn đề là làm sao chi tiêu hợp lý để đảm bảo được yêu cầu số một là học tập.
Ngôn ngữ
Một khó khăn thứ hai là hàng rào ngôn ngữ. Tiếng Anh khá thông dụng tại bậc sau Đại học nhưng ở bậc Đại học, trừ một số chương trình quốc tế, các bài giảng và tài liệu đều dùng tiếng Nhật. Ngoài ra, tiếng Nhật còn được dùng ở hầu hết các hội thảo khoa học và các tạp chí trong nước. Tiếng Nhật cũng sẽ cần thiết cho bạn trong đời sống sinh hoạt do khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ của người Nhật không cao. Mặc dù vốn từ Hán Việt có thể giúp chúng ta nắm bắt nhanh hơn hệ thống ký tự Kanji và từ vựng, nhưng tiếng Nhật vẫn là một ngoại ngữ khó học đối với người Việt. Để có thể nhanh chóng hoà đồng và bắt nhập với cuộc sống học tập tại Nhật Bản, bạn cần nỗ lực để tự chuẩn bị vốn tiếng Nhật cho mình (nếu có thể thì trước khi qua Nhật).
Những sinh viên theo học các khoá học quốc tế sau Đại học sẽ học ngay vào chương trình Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ bằng tiếng Anh nên môi trường và điều kiện học tiếng Nhật là rất hạn chế. Những sinh viên bậc học này nhưng có thời gian một năm làm nghiên cứu sinh, có thể tham dự các khoá học tiếng Nhật ngắn hạn và nếu kiên trì, có thể đạt tới trình độ giao tiếp được bằng tiếng Nhật trong sinh hoạt hàng ngày.
Với sinh viên bậc Đại học thì ngoại trừ một số ít các khoá học quốc tế, đều phải học tiếng Nhật tập trung trong thời gian một năm tại các khoá dự bị Đại học. Sinh viên Cao đẳng và Trung cấp cũng phải theo các khoá học tương tự. Trường hợp bạn muốn tự chuẩn bị tiếng Nhật tại Việt Nam thì phải tiến hành rất sớm và thử sức qua kỳ thi năng lực tiếng Nhật tổ chức hàng năm. Nói chung, bạn phải đạt được chứng chỉ tiếng Nhật cấp 1 mới có thể đảm bảo tiếp thu được nội dung học tại các trường Đại học và Cao đẳng.

Thủ tục
Những yêu cầu về du học Nhật Bản đã được nới lỏng trong vòng khoảng 5 năm trở lại đây để tạo điều kiện dễ dàng hơn cho du học sinh, nhưng vẫn còn rắc rối. Những thủ tục phải làm khi sinh hoạt và học tập tại Nhật Bản cũng gây không ít phiền phức cho các du học sinh. Cho đến nay, Nhật Bản vẫn chưa có được một chính sách đồng bộ và cởi mở để tiếp nhận du học sinh. Những khó khăn trong điều kiện tiếp nhận làm số trường Đại học tích cực trong việc thu hút sinh viên quốc tế chưa nhiều. Việc thiếu thông tin và các cơ sở cung cấp dịch vụ du học cũng làm cho du học Nhật Bản trở nên càng khó tiếp cận đối với sinh viên Việt Nam.